نحوه کنترل
این موتور به صورت 1 بیتی یا دو بیتی حرکت می کند. در حالت یک بیتی در هر لحظه تنها یک سیم پیچ پالس 1 را دریافت می کند ودر حالت دو بیتی دو سیم پیچ در هر لحظه پالس 1 را دریا فت می کنند. اگر این دریافت پالس به صورت منظم و پشت سر هم انجام شو د٬ موتور نیز به صورت صحیح به سمت جهت حرکت عقربه های ساعت یا خلاف جهت آن حرکت خواهد کرد.
حال نحو ه کنترل موتور پله ای را در دو حالت یک بیتی یا دو بیتی بررسی می کنیم .
نحوه کنترل 1 بیتی
در حالت یک بیتی اگر اول سیم پیچ 1 را تحریک کنیم ٬ باید سیم پیچ 2 و3 و4 بدون تحریک باشند . جهت حرکت موتور پله ای در جهت حرکت عقربه های ساعت است . بعد از سیم پیچ 1 نوبت سیم پیچ 2 است که تحریک شود.، و در این حالت نیز بقیه سیم پیچها بدون تحریک هستند. بعد از آن نوبت سیم پیچ 3 و سپس نوبت سیم پیچ شماره 4 است . دقت کنید که در هر لحظه یک سیم پیچ تحریک شود ٬اگر بعد از سیم پیچ 1 سیم پیچ 4 را تحریک کنیم و سپس به سراغ 3و2 برویم موتور در جهت عکس عقربه های ساعت خواهد چرخید.
نحوه کنترل 2 بیتی
در حالت دو بیتی در لحظه دو سیم پیچ باردار می شوند . مثلا اگر اول سیم پیچ 1 و2 تحریک شوند ٬بعد سیم پیچ 2و3 ٬ سپس 3و4 و در نهایت 4 و 1 .برای حرکت موتور پله ای بایست همین ترتیب را تا وقتیکه می خوا هید موتور حرکت داشته باشد ادامه دهید . حال اگر این ترتیب را عوض کنید موتور در خلاف جهت فعلی حرکت می کند .
استپ موتور چهار وظیفه مهم دارد :
1- روشن نگه داشتن خودرو در حال دور آرام 2- در هنگام كولر روشن با افزایش مقداری گاز از افت قدرت موتور جلوگیری به عمل می آورد . 3- نقش ساسات را در خودرو دارد 4-حفظ تعادل دور موتور در صورت استفاده از لوازم برقی
اگر استپ موتور خراب شود به طور خلاصه با چهار حالت مواجه می شویم : 1- دور بالای موتور بعد از روشن شدن 2 - خاموش شدن خودرو در هنگم رها كرن ناگهانی پدال گاز 3- كاهش دور موتور در هنگام كولر روشن 4- عدم پایداری دور موتور . در نهایت خرابی آن باید توسط دیاگ تایید شود.
استپ موتور روی هوزینگ دریچه هوا قرار دارد.استپ موتور هرچند وقت یك یار احتیاج به تمیز كردن دارد كه توضیح آن را حسین جان در یك تاپیك اختصاصی داده است فقط مطلبی را كه باید در این جا متذكر شوم این است . استپ موتور یك موتور الكتریكی است هیچ گاه آن را با حلال هایی مانند بنزین تمیز نكنید حتی اجازه این كار را به مكانیك ندهید.
ستپر موتور تقریبا کارکردی شبیه ساسات در موتورهای کاربراتوری دارد.البته وظایف دیگری نیز دارد.که علاوه بر وظیفه گفته شده می باید توازنی بین گشتاور و بار موتور به وجود بیاورد تا سرعتی ثابت را در دور ارام به وجود اید.البته می باید قطعات دیگری نظیر سنسور دور ارام وجود داشته باشد.
عمده خرابی این قطعه در هنگام عملکرد موتور در دور ارام نمایان می گردد.خرابی ان باعث نوسان دور موتور در دور ارام خواهد شد.معولا اولین کار مکانیک جهت رفع ایراد تمیز کردن استپر و محوظه ان خواهد بود.که تا حدودی مشکل بر طرف خواهد شد.
در صورت عدم رفع مشکل در مرتبه بعد چک کردن نشتی هوا از اطراف محوطه استپر موتور است .که معمولا اورینگ ان تعویض خواهد شد.این نشتی هوا در سیستم ورودی هوا نیز می تواند وجود داشته باشد.در مراحل بعد در صورتیکه موتور در موارد ذیل دچار ایراد نباشد می باید نسبت به تعویض استپر موتور اقدام نمود.
1-خرابی سیستم سنسور موقیعت دریچه گاز
2-نشتی هوا در سیستم ورودی هوا
3-پاشش نا منظم سوخت از انژکتورها
4-معوب بودن سیستم جرقه
استپر موتور وظیفه دارد سرعت آیدل موتور را تنظیم كند. این قطعه درست در كنار تراتل بادی نصب شده است. تراتل بادی قطعه ای استكه كه دریچه گاز درون آن قرار دارد و سیم گاز هم به آن وصل می شود. پس به راحتی می توانید تراتل بادی را پیدا كنید. اما بر روی تراتل بادی قطعه استوانه ای شكل سیاه رنگی وجود دارد كه یك سوكت سیم چهار رشته به آن متصل است. این قطعه توسط دو عدد پیچ چهارسو یا ستاره ای در محل خود محكم می شود. بهتر است همانطوریكه دوست عزیزمان اشاره كردند هر چهار ماه یكبار آنرا باز كرده و درون سوراخ آنرا به دستمال تمیز كنید.
تذكر مهم: كلا سوییچ را قطع كرده و بعد این كار را انجام دهید. مواظب باشید پیستون استپر موتور از جایش بیرون نپرد كه جا انداختن آن دردسر دارد.
این قطعه در تمام خودروهای تولید ایران خودرو و سایپا وجود دارد. البته مشكل اصلی مربوط به پیكان است. زیرا بلوبای موتور یا به عبارتی بخار روغن آن زیاد است و موجب كثیف شدن زودتر مسیر هوا می شود. باید بگویم كه موقع آیدل هوا از كنار استپر موتور عبور می كند و سرعت آیدل موتور توسط آن تنظیم می شود. استپر موتور ربطی به بنزین ندارد و تنها با هوا ارتباط دارد كه چون بخار روغن موتور پیكان زیاد است آنرا كثیف می كند و بهتر است آنرا تمیز كنید.
فراموش نكنید كه ریست كردن كامپیوتر را انجام دهید. برای این كار بعد از بستن استپر موتور به مدت حدود 10 دقیقه كانكتور كامپیوتر را جدا كنید و بعد از 10 دقیقه آنرا وصل كنید تا حافظه آن ریست شود. بعد سوییچ را بچرخوانید ولی موتور را استارت نزنید. یعنی سوییچ را روشن كنید و به مدت 10 ثانیه صبر كنید. بعد سوییچ را خاموش كنید . بعد از آن می توانید موتور را با خیال راحت روشن كنید.
-خاموش شدن ماشین به خصوص در زمان رها کردن ناگهانی پدال گاز
۲-کاهش دور موتور به مقدار قابل توجه در زمان گرفتن کولر ودور ارام خودرو.
۳- گاز خوردن بی دلیل پس از روشن شدن موتور خودرو.
۴-ثابت نبودن بی دلیل دور موتور در دور ارام و کاهش افزایش دور خودرو بدون دلیل
نکته : خرابی این عملگر باعث روشن شدن چراغ چک میشود و هنگام تعویض دنده خودررو کمی گاز می خورد
استپ موتور یک نوع موتور براشلس جهت حرکت به میزان دقیق با زاویه گام مشخص است. استپر موتور ها اغلب فاقد سیستم فیدبک هستند و کنترل موقعیت آنها با شمارش پالس های اعمالی به استپر موتور صورت می پذیرد. از استپر موتور در صنعت و در ساخت دستگاه های کنترل عددی استفاده زیادی می شود.